25 anos non son nada

 

Alén das máscaras adivínase a mesma especie humana:
trátase do ser humán diferente nas súas innumerables encarnacións
Lucian Boia

 

O 31 de xaneiro de 1999 tinha lugar o primeiro Domingo Fareleiro nas Eiroás. No antigo souto do pazo -reconvertido na actual praza do barrio- non chegabamos a umha ducia as persoas que tentabamos arrincar coa celebración dumha festa que, no seu día, disque concitaba a presenza masiva das veciñas e veciños dos arredores, conformando -xa que logo- un dos 4 puntos nos arredores da cidade -canda Seixalbo, Vilarnaz e Parada de Amoeiro– nos que as repetidas prohibicións do franquismo non pareceran facer o efecto desexado.

Na procura de actuacións que nos axudaran a reforzar a autoestima do barrio foi como deramos coa apócema que combinaba elementos herdados do lugar coa pretendida dinamización da actual barriada do norte ourensán. O Entroido, ese microsistema no que se enxertan distintas pólas do noso ciclo festivo, facilitando a pervivencia das tradicións nesa especie de quermese entre a rexouba e o ritual, axiña veu a se converter numha das principais identidades daquel pequeno barrio. Un barrio que medrara ao longo do século XX con xente procedente -principalmente- do noroeste da provincia ourensá e do sul da luguesa.

Estes 25 anos tenhen dado para moito. Lembranzas, saudades, sorrisos e algún que outro apuro, son algumhas das moitas sensacións que deixa este [case] cuarto de século, todas desde o respecto e desde o sentimento de pertenza a umha comunidade que nos sobrevive despois de marcar o caminho. Aqueles sorrisos pícaros nas persoas máis maiores cando preguntabamos pola cinzarrada da que tanto se falaba sen dicir grande cousa. A Visitación entrando nun plató de televisión para falar -con certa incredulidade e desenfado- daquela festa que tanto lembraba. O can, o can e o carallo do can, conformado na verdadeira banda sonora interna da festa, co Serafín na dirección. O Luis, a quen un golpe traidor levou antes de tempo. O Octavio, a Isaura e os nosos maiores, atravesando a praza con desconfianza naqueles primeiros anos de farelo. A Pepita e a Raquel agasallándonos coas súas rosquillas e orellas, ano tras ano, mesmo nos anos máis difíciles. A Pili, unha alma da festa, realizando distintos labores en cada edición e sempre coa mesma disposición. A Rogelia, termando que non se asustara a pita -sempre da súa propiedade- que nos acompanhaba cada ano na representación da Voda. A familia Velón, que encheu o torreiro de alegría e disfraces en cada edición. O Pepe, que espallou pola Voda da Pita o seu sosego e a súa retranca a partes iguais. O Carlos, que non quería etiquetarse como garda-civil ao tempo que procuraba ás agochadas un vello tricornio no sobrado da súa casa. Os garaxes do David que se disfrazan cada ano de furancho entroideiro. A charanga do Balín, que nos acompanhou naqueles primeiros anos cada domingo previo. As/Os -xa- 15 artistas plásticos que nos tenhen agasallado co seu traballo, creando umha atractiva colección de imaxes da nosa festa. Ou a xenerosidade de numerosas persoas e colectivos que contribuíron a que a Festa da Pita chegara a facer os seus primeiros 25 anos, aportando -sen dúbida- un novo horizonte e umha nova interpretacion ao entroido da cidade ourensá.

Moitas veces ten rondado o meu maxín aquela conversa coa Dolores Gómez. Umha conversa na que os ollos da Lolita se iluminaban ao lembrar aquela “festucha moi pándiga” que tinha lugar darredor dumha mesa grande de pedra no interior da Casa das Eiroás, Un pazo ao que os seus pais chegaran… 20 anos antes de que o Antonio e a Gumersinda nos axudaran a termos un motivo para celebrar a nosa festa máis querida e a excusa perfecta para seguila celebrando na actualidade. Pero aí comeza outro conto, e seguro ha de haber tempo para contalo noutra ocasión.

Publicado no Especial “Entroido en Galicia” (2023), O Barco de Valdeorras, Xornal O Sil